Ateizm İmkansız Mıdır?

Ateizmin imkânsızlığını göstererek tanrıyı kanıtlama yöntemi inançlı kişiler arasında yaygındır. Bu imkânsızlığı göstermek için teist kesim şu kanıtlama türlerine girişebilir:

İnkârın İmkânsızlığı: Reddedebilmen için bile bir tanrının var olması gerekir. Tanrı yoksa onu zaten reddedemezsin. Tanrı yoksa neyi inkâr ediyorsun?

Tanrı Fikrinden Kanıt: Herkes bir tanrı fikriyle doğar, tanrı fikrine sahip olmayan hiç kimse yoktur. Bu sebeple ateizm imkânsızdır.

Zor Duruma Dayanan Kanıt: Düşen bir uçakta ateist bulunmaz. Zira herkes içten içe tanrıya inanır.
 
İnancın Zorunluluğu: Herkes bir şeylere değer vermek zorunda, bir şeyleri kutsal saymadan yaşanamaz. Bir şeylere inanmak insanın doğası gereği zorunludur. O halde ateist olunamaz.

Adalet Kanıtı: Dünyada sürekli zulmedip kötülük yapanlarla iyi olanlar, kalpleri temiz olanlar aynı sona mı ulaşacak? Bu biraz kötü bir son olmuyor mu? Adalet olmalıdır ve bu sebeple ölümden sonra yaşam zorunludur.

Birçok çelişkiye düşen bu argümanlar bütününe karşı getirilebilecek eleştiriler ise şu şekilde özetlenebilir:

1- Reddedilmesi için tanrının zaten var olmuş olması gerekmez. Yapılan tek şey belli özelliklerin var olan şeylerde bulunup bulunmadığını inceleme işidir. O halde Tanrı, bir gerçekliğe karşılık gelmeden reddedilebilir ve ateizm mümkün duruma gelir. Zira bir inançlı Zeus’u reddederken onun gerçekten var olduğunu düşünmez, evrimi reddederken evrimin gerçek olması gerekmez. Herhangi bir tanımın olması o tanımı reddetmek için yeterlidir.

2- Tanrı fikri ile tanrısallık fikri birbirlerinden ayrılmalıdır. Tanrı fikri insanda doğuştan bulunması imkânsız bir fikirdir ve biyolojik açıdan sahip olduğumuz bir fikir değildir. Tanrısallık fikri ise değer verme ile huşu duyma duygularının birleşimidir. Değer verme de huşu duyma da evrimsel açıdan hayatta kalma avantajını arttırdığından dolayı ateizmi çürütmez ve hatta bu duygular tanrıyı gerektirmediğinden ateizmi imkânsızlaştırmaz.

3- Zor duruma dayanan kanıt dindar kişilerin kendilerini bir ateistin yerine koymalarından kaynaklanmaktadır. Fakat bu şekilde ateistlerin samimiyetlerine inanmadıklarını iddia etmeleri oldukça kaba durmaktadır. Bu sebeple kendilerine ‘Ölümden sonra yaşama inansaydın düşmekte olan bir uçakta hayatta kalmak için dua girişimlerine girişmezdin. Aslında inanmıyorsun’ veya ‘Her inançlı kötülükle karşılaştığında mutlak iyi bir tanrıdan uzaklaşır. İnançlı diye bir şey yoktur’ denilmeli, fakat bunlar yalnızca karşıdakinin empati kurması için söylenmelidir. Bir inançlı bu sözlerde ne düşünmekteyse bir ateist de bahsi geçen argüman için aynı şeyi düşünecektir.
 
4- En doğru kararlar sakin bir şekilde düşünüldüğünde verilen kararlardır, panik halinde verilen kararlar değil. Bu sebeple panik halindeki insanların verdikleri ani kararları göstererek tanrının gücünü kanıtlamaya çalışmak bir inançlı açısından da hoş karşılanmamalıdır.

5- ‘Zor durumda herkes Tanrıya sığınır’ fikri pratikte de anlamsızdır. Yalnızca birkaç nitelikli ateistle konuşulursa bile o kişinin zor durumda kaldığı fakat tanrıya sığınmadığı görülebilir.

6- Ateizm hiçbir şeye inanmamak değildir. Ateistler siyasi görüşlere, ahlaki önermelere bir tanrıya atıf yapmadan inanabilirler. Bu sebeple ‘inançsız yaşanamaz’ görüşü ateizmi imkânsızlaştırmaz zira bir ateist hiçbir şeye inanmayan kişi değil tanrıya inanmayan kişidir.

Not: yukarıda bahsi geçen her bir argümana detaylı verdiğim cevaba, yakında çıkacak olan kitabım "Tanrının Alfabesi"nden ulaşabilirsiniz. Kitap çıktığında bilgilendireceğim.