Anlam İkilemi

Teist felsefecilerden tutup ortalama dindar inançlılara kadar neredeyse herkes ateizm ile hayatın anlamsızlığını birbirine eş olarak görüyor. Fakat bu noktada Tanrının varlığının, hayatın anlamına herhangi bir etki yaratmayacağından bahsetmek mümkün. Tıpkı ahlaki ikilem gibi bir tür “Hayatın anlam ve amacına yönelik ikilem” ortaya atılabilir. Şöyle ki, ya hayatın anlamı tanrıdan bağımsızdır ama evrensel bir gerçektir, hayatın anlamı mutlak olup bireyler tarafından ulaşılabilen ideadır ya da hayatın anlamı tanrı tarafından oluşturulmuştur ve tanrının bu anlamı bir çeşit ''değiştirme yetkisi'' vardır Eğer hayatın anlamı mutlaksa ve bireyler tarafından ulaşılabilecek konumdaysa Tanrı, yalnızca bu anlamı ve amacı bize iletme yetkisine sahip demektir. Yani bu görüşe göre anlamın yaratıcısı Tanrı değil, onu bize ileten araç, Tanrıdır. Ancak sorun şu ki, eğer tanrı hayatın anlamına ulaşabiliyorsa insanların da hayatın anlamına ulaşmalarında mantıksal bir engel yoktur. Kısaca bu yolu takip eden birine göre hayatın anlamına, tanrı olsun olmasın, ulaşabilmemiz mümkün olacaktır 

Eğer ikinci yoldan gidilirse, hayatın amacının tanrının keyfine bağlı olarak değişebileceğine ulaşılır. Bu yol ise tanrının istediği zaman hayatın anlamını ''adam öldürmek'' yapmasının önündeki engelleri kaldıracağı gibi, hayatın anlamının evrenselliği ve ciddiliği açısından bizleri şüpheye düşürebilir. İkinci yoldan giderseniz yolun sonunda ulaşacağınız önemli sonuç ise şu: Tanrının tamamen keyfi (arbitrary) şekilde ''hayat anlamı'' oluşturabileceğini söylemek, herhangi bir insanın da kendi hayat anlamını oluşturmasına mantıksal imkan sağlar. Yani, herkes kendi anlamını oluşturabilir. Bu sonucu engellemek için teistler, tanrının oluşturduğu anlamın daha üst seviyede olduğunu göstermelidir ama bunu gerçekleştirmek gerçekten zor. Çünkü ikinci yol seçildiği zaman hayatın anlamının ''değişken'' olabileceği de baştan kabul edilmiş olacaktır. 

O halde diyebiliriz ki eğer Tanrı, mutlak amacı bize iletmede yalnızca bir araçsa ve mutlak anlamı ve amacı bize yalnızca iletmişse, bir insanın kendi çabasıyla mutlak amaca ulaşmasında mantıksak engel yoktur. Eğer Tanrı yalnızca bir araç değil aynı zamanda amacın ve anlamın yaratıcısıysa, hayatın anlamının ve amacının “değişken” kategorisinde olduğu görülür, zira Tanrı hayatın anlamını ve amacını değiştirebilir. Bu yoldan giden biri ise, herhangi bir insanın kendi anlamını veya amacını üretmesindeki mantıksal engeli kaldıracaktır. O halde, söz konusu anlam ve amaç arayışı olduğunda Tanrı fikri, hiçbir ilerleme sağlamamaktadır.