Organlar Arası Uyum- Evrimi Anlamak 9

Evrimi anlamak açısından canlılardaki organizasyonun uyum içinde nasıl gelişim gösterdiğini anlamak önemli bir konu bana göre: canlılardaki dokular ve organlar kesinlikle bir uyum içerisindedir. Örneğin bu yazıyı okurken yaptığınız göz hareketi, kas ve sinirlerin aktivitelerine dayanır. Ayrıca organizmaların bütün aktiviteleri hücrelerdeki aktivitelerin ve canlılık içindeki uyumun bir sonucudur. Sindirim sistemindeki bir organ olmasa vücut doğru çalışmaz. Kalp ve damarlarda da uyum ve karşılıklı ilişki söz konusudur. Bu böyle uzar gider…

                                      

Yaratılışçılar bu uyuma bakıp: tüm bu uyum, canlılık tesadüfen oluşamaz, bunlar muhakkak bir akıllı tasarımcının elinden çıkmış olmalıdır der. Tüm bu uyumun sadece tesadüflerle açıklanamayacağı konusunda yaratılışçılarla hemfikiriz fakat asıl çeliştiğimiz yer akıllı tasarımın değil doğal seçilim ve evrimin canlılardaki bu uyumu açıklayacak biyoloji konusu olduğudur. Canlılardaki bu tasarım sanrısı evrimin ilgi alanıdır.

En basit haliyle evrim canlılığın çeşitlenip şekillenmesini, canlılığın nesiller boyu gelişimini açıklar. İlkel canlı gelişerek prokaryotu, prokaryot ökaryotu, ökaryot koloniyi, koloni çok hücreliyi oluşturmuştur. Çok hücreli canlılar da milyonlarca yıldır evrimin mekanizmalarından geçerek çeşitlenmeye devam eder. Bu da doğal seçilimle ve diğer evrim mekanizmalarıyla açıklanır ki önceki yazılarda bundan bahsetmiştik. İyi olan özellikler tutulur ve kötü olanlar gelecek nesle aktarılamaz. Nesiller boyu canlılık değişip gelişerek bugüne kadar ulaşmıştır.

Canlılardaki az önce saydığım tüm o sistemlerin gelişimini anlamak için bu organları, sistemleri daha basite indirgemek gerekir. Bunun için de kolonilere bakmamız uygundur. Birçok koloni tipi vardır; volvoks kolonisi, pandorina kolonisi, eudorina kolonisi vs...

Koloniler ile birlikte tek hücrelilerden çok hücreliye geçiş sağlanmıştır. Koloniler dokular kadar organize olamamış, dokular kadar karmaşık olmayan ama gelişimi ile dokuları ve organları oluşturacak hücre gruplarıdır.

Pandorina kolonisinde hücreler arası işbirliği bulunmaz. Bütün hücrelerin yapı ve fonksiyonu aynıdır ve genelde 16 hücrenin bir araya gelmesi ile oluşurlar.  Volvoks kolonisi pandorinadan daha gelişmiştir ayrıca hücreler arası işbirliği ve uyum daha fazla sağlanmıştır(evrimsel süreçte pandorina kolonisinin gelişimi ve değişimi volvoksu oluşturmuş denebilir), bunun yanında hücre sayısı 500 ila 50.000 arasında değişir. Belli hücrelerin bazı özellikleri, işlevini kaybetmiş bazı özellikleri kalmıştır, yani hücre grupları belli biçimde bir görev için farklılaşmaya başlamıştır. Örneğin bir hücre grubu hareketi sağlamak için özelleşirken diğer hücre grubu yönetimi sağlamak üzere özelleşmeye başlamıştır.

Zamanla bu hücre gruplaşmalarının giderek gelişmesi ve dokulaşmayı başlatmış olması en olası ve bilimsel çözüm olarak görülüyor. Atıyorum hareket için başta 100 hücre özelleşmişse canlılığın gelişimi ile 1000 hücre özelleşmiş daha sonra da bunun sonucunda dokular ve organlar gelişmiş olabilir(şu an kabul edilebilir yanıt da budur).  Uyum içerisinde birbirine bağımlı hücre grupları uzun bir süreçte gelişerek bu organları ve uyumu sağlayacaktır. Yaratılışçılar gibi kişiler zaten evrimden anlamadığını bu şekilde gösteriyor, tutup "Hadi yarı karaciğere sahip canlı göster" demek evrimi anlamamaktan geçer.

Kısaca canlılık içerisindeki bu uyum bu mükemmel tasarım sanrısına kapılmayı sağlayan organizmalar evrimsel süreçte bazı hücrelerin bir görev üzerinde özelleşmeye başlamasıyla ve organlardaki bu karmaşıklığın tek hücrelilerden çok hücreliye geçiş aşaması olan kolonilere bakılmasıyla açıklanabilecektir. Tek hücreden çok hücreye geçiş aşamasında uyumun temelleri atılmış daha sonra da canlılık ile beraber gelişmiştir.

Daha fazla bilgi için:

http://www.spiritualizm.com/birbilgi/bbmetabiyo11.html

http://www.bilimania.com/yasam-bilimleri/36-yasam-bilimleri/3478-tek-huecreliden-cok-huecrelilere-evrim

http://evrimagaci.org/makale/78/

http://evrimagaci.org/sayfa/makale-arsivi/#sistemler

https://www.facebook.com/note.php?note_id=305725402818875

http://www.pnas.org/gca?allch=&submit=Go&gca=pnas%3B109%2F5%2F1595

http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=test-tube-yeast-evolve&WT.mc_id=SA_20120213